زمینه و هدف: وجود سبک رهبری مناسب به عملکرد صحیح پرستاران که بیشترین نیروی تخصصی در بیمارستان ها را تشکیل می دهند، کمک نموده و بهبود عملکرد ارتقا کیفیت و اعتبار مراقبت منجر می شود و آنان را نسبت به عملکرد خود پاسخگو می نماید. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر سبک رهبری خدمتگزار بر عملکرد پرستاران انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی است. جامعه پژوهش شامل پرستاران بیمارستان های شهید رجایی تنکابن، امام سجاد و احمدنژاد رامسر بود که مشخصات واحدهای مورد پژوهش را داشته و به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. در این مطالعه ابتدا سبک رهبری سرپرستاران از حیث میزان انطباق با شاخص های رهبری خدمتگزار بررسی و سپس تاثیر آن بر عملکرد پرستاران مشخص شد. به این ترتیب پس از توزیع پرسش نامه جهت تعیین رهبران خدمتگزار نمونه ای به حجم 10 نفر برای هر دو گروه دارای سبک رهبری خدمتگزار و غیر خدمتگزار به دست آمد. 150 پرستار (75 مورد و 75 شاهد) به شیوه همگن سازی به پرسش نامه ها پاسخ دادند. ابتدا با استفاده از آمار توصیفی، میزان متغیرهای دموگرافیک مشخص و برای تعیین عملکرد پرستاران نیز از ارزشیابی سالیانه استفاده گردید. سپس جهت مقایسه امتیاز عملکرد دو گروه مورد و شاهد، آزمون آنالیز واریانس به کار گرفته شد. نرم افزار مورد استفاده spss نسخه 16 بود.یافته ها: تحلیل یافته ها با استفاده از آزمون t مستقل بیانگر آن است که میانگین امتیاز ارزشیابی عملکرد سالیانه پرستاران در دو گروه شاهد و کنترل تفاوت معنی دار دارد (0.05>p). نتایج آماری بین جنس (p=0.31)، وضعیت تاهل (p=0.17)، مدرک تحصیلی (p=0.44) با میانگین امتیاز ارزشیابی عملکرد سالیانه پرستاران با استفاده از آزمون تی مستقل معنی دار نبود. همچنین آزمون آنالیز واریانس نشان داد بین امتیاز ارزشیابی عملکرد سالیانه پرستاران در گروه های چهارگانه سنی (p=0.11) و گروه های چهارگانه سنوات خدمت (p=0.59) تفاوت معنی داری دیده نمی شود. همچنین یافته های این مطالعه با استفاده از آزمون های آنالیز واریانس نشان داد که سبک رهبری خدمتگزار تاثیر چشمگیری بر عملکرد پرستاران دارد (p=0.01). این نتایج در مورد هر یک از مولفه های عملکرد نیز صادق بود.نتیجه گیری: با توجه به اهمیت کاربرد سبک رهبری خدمتگزار در بیمارستان ها، سرپرستارانی می توانند در کار خود موفق باشند که در اداره بخش مربوطه، به طور خاص از این سبک استفاده نمایند و این امر از طریق آموزش آنان به اثر بخش ترین روش ها امکان پذیر است.

چکیدهبه رغم تلاش های اندیشمندان غربی و اسلامی برای حمایّت از سازمان ها و منابع انسانی، وجود فقر و فاصله های طبقاتی و نارضایتی های شغلی گواه بر ضعف سبک های رهبری از جمله رهبری خدمتگزار است؛ بدین جهت، با هدف جبران این ضعف، با مرور پیشینۀ پژوهش رهبری خدمتگزار، بیش از 40 شاخص به دست آمد که پس از عرضه به محضر قرآن، بیش از 90% آن ها تأیید گردید و آنگاه از طریق واژه پژوهی و معناپژوهی در آیات قرآن، 300 شاخص (مفهوم) از 600 آیه استخراج گردید که با روش پژوهش داده بنیاد، تجزیه و تحلیل شد. پس از حذف شاخص های مشترک و مرتبط یا کم تأثیر، در مرحله کدگذاری باز، 185 شاخص به دست آمد و در مرحله کدگذری محوری 42 مقوله محوری و در مرحله کدگذاری انتخابی 6 مؤلّفه/ بُعد استخراج گردید که پس از مقایسۀ مقوله-ها با مقوله اصلی (رهبری خدمتگزار از دیدگاه قرآن)، مقوله ها به مقولات عِلّی، زمینه ای، مداخله ای، راهبردی و پیامدی دسته بندی شد و آنگاه در قالب یک مدل مفهومی و پارادایمی داده بنیاد طراحی گردید.

زمینه و هدف: رهبری خدمتگزار عبارت است از درک و عمل رهبر به گونه ای که منافع دیگران را بر تمایل و علاقه شخصی خویش مرجح می داند. در رابطه با تاثیر رهبری خدمتگزار بر انگیزش و عملکرد کارکنان تحقیقات اندکی انجام شده است و ضرورت این پژوهش در راستای پر کردن بخشی از خلاء دانش موجود در این حوزه در ایران کاملا مشهود است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر رهبری خدمتگزار بر انگیزش و عملکرد کارکنان سازمان هلال احمر آذربایجان شرقی می باشد.روش پژوهش: روش پژوش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی - همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان سازمان هلال احمر آذربایجان شرقی می باشند و تعداد آن ها 150 نفر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران 110 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسشنامه رهبری خدمتگزار قلی پور و حضرتی (1388) و پرسشنامه انگیزش و عملکرد ساخته خود محقق بود که روایی و پایایی آن ها مورد تایید قرار گرفت و پس از جمع آوری پرسشنامه ها و تحلیل داده ها نتایج تحقیق مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که رهبری خدمتگزار با ضریب 0.861 بر انگیزش و با ضریب 0.829 بر عملکرد کارکنان سازمان هلال احمر آذربایجان شرقی تاثیر مثبتی دارد و بین انگیزش و عملکرد کارکنان با ضریب 0.623 رابطه مستقیمی وجود دارد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر که همه ابعاد رهبری خدمتگزار بر انگیزش و عملکرد کارکنان تاثیرگزار بوده، لذا رهبران خدمتگزار باید با توجه بیشتر به خدمت رسانی که هسته محوری رهبری خدمتگزار می باشد، تواضع و فروتنی، قابلیت اعتماد که یکی از مهم ترین عوامل نفوذ در روابط رهبر پیرو می باشد و مهرورزی نسبت به کارکنان خود با روش های مختلف از جمله قدردانی و تشویق کارکنان، باعث افزایش انگیزش و عملکرد کارکنان شوند.

با تحولاتی که پس از چهل سال استقامت و پایداری انقلاب اسلامی در عرصه های ملی و فراملی روی داده است و با ورود به گام دوم این انقلاب مبارک، به نظر می رسد الگوهای سنتی رهبری در سازمانها، پاسخگوی همه نیازهای انقلاب اسلامی نیست و بیش از هر زمان، نیاز به سبکهای رهبری بومی و موثر احساس می شود. یکی از اشکال رهبری که به رابطه قلبی بین رهبر و پیروان توجه دارد و رهبر را در کنار خدمتگزاری به اهداف سازمان، خدمتگزار پیروان خود می داند، رهبری خدمتگزار است. سبک رهبری سردار شهید قاسم سلیمانی به عنوان مصداقی متعالی از رهبری خدمتگزار، سبکی بومی و موثر است که موفقیت های شگرف ازجمله نابودی داعش را پدید آورد، بعد از شهادت ایشان و روشن ترشدن ابعاد گسترده تری از شخصیت و ماموریت وی، سبک رهبری ایشان به عنوان سبکی متناسب با ذات انقلاب اسلامی، بیشتر مورد توجه قرار گرفت. این پژوهش با هدف ترسیم مولفه های سبک رهبری این فرمانده، به بررسی کتابخانه ای در زندگینامه، سخنرانیها، یادداشتها و وصیتنامه شهید می پردازد، آن گاه با بهره گیری از راهبرد تحلیل مضمون، به 248 مضمون پایه، 21 مضمون سازماندهنده و 10 مضمون فراگیر دست یافت. این مضمونها شامل «مهرورزی با مردم»، «تکلیف گرایی»، «تخلق به ارزشهای الهی»، «تمرکز بر ماموریت»، «معنویت فردی»، «شخصیت با صلابت»، «پرورش کارکنان»، «داشتن آرمان متعالی»، «اخلاص در عمل» و «بصیرت زیاد» به عنوان مولفه های سبک متعالی رهبری خدمتگزار شهید قاسم سلیمانی است.